„Globalne Partnerstwo dla Rozwoju: Urzeczywistnienie Retoryki”
Raport Grupy Zadaniowej ds. Zaległości
w Realizacji Milenijnych Celów Rozwoju (2012 r.)
The MDG Gap Task Force Report 2012
The Global Partnership for Development:
Making Rhetoric a Reality
ONZ: Istotne osiągnięcia Milenijnych Celów Rozwoju są zagrożone spowolnieniem na skutek malejącego wsparcia finansowego
Sekretarz Generalny ONZ wzywa partnerów zainteresowanych rozwojem do spełnienia złożonych obietnic, jeśli chcą zachować wiarygodność
Nowy Jork, 20 września 2012 r. – Zaprezentowany dzisiaj raport ONZ poprzedza coroczne spotkania wysokiego szczebla Zgromadzenia Ogólnego, które odbędą się w przyszłym tygodniu. Raport przestrzega iż, pomimo że niektóre z ważnych ogólnoświatowych celów zostały osiągnięte przed wyznaczonym terminem przypadającym na rok 2015, po raz pierwszy od wielu lat wysokość pomocy finansowej uległa spadkowi. Grozi to spowolnieniem tempa osiągania istotnych celów rozwojowych. Brak jasnych deklaracji ze strony państw-donatorów, które odwróciłyby tę tendencję, uprawdopodabnia możliwość, że do wyznaczonego ostatecznego terminu w 2015 r. wielu krajom nie uda się osiągnąć choćby częściowo Milenijnych Celów Rozwoju (Millennium Development Goals - MDGs), których zadaniem jest ograniczenie ubóstwa.
W raporcie pod tytułem „Globalne Partnerstwo dla Rozwoju: Urzeczywistnienie Retoryki”, który ukazał się w 2012 r. i został przygotowany przez Grupę Zadaniową ds. Zaległości w Realizacji Milenijnych Celów Rozwoju, eksperci wywodzący się z systemu NZ z trudem identyfikowali obszary istotnego postępu w globalnym partnerstwie, które sprzyjałyby osiągnięciu Celów. Po raz pierwszy zaobserwowano wręcz tendencję odwrotną. Po tym, jak Oficjalna Pomoc Rozwojowa (ODA - Official Development Assistance) osiągnęła rekordową wysokość w 2010 roku, już rok później odnotowano prawie trzyprocentowy spadek, biorąc pod uwagę stałe ceny i kursy wymiany walut. Zmniejszył się też dostęp biednych krajów do rynków zbytu.
Wyzwania w zakresie zdobycia środków finansowych są ogromne. Jednakże tegoroczny Raport o Milenijnych Celach Rozwoju na rok 2012, który został opublikowany w lipcu, potwierdza osiągnięcie globalnych celów dotyczących redukcji ubóstwa, zapewnienia dostępu do czystej wody, poprawienia warunków życia mieszkańców slumsów oraz wyrównania różnic między chłopcami a dziewczętami w zakresie dostępu do edukacji na poziomie podstawowym. Odnotowano również znaczny postęp w dostępności pierwszego szczebla edukacyjnego oraz opieki zdrowotnej dla osób zarażonych HIV. Według raportu Grupy Zadaniowej ds. Zaległości w Realizacji Milenijnych Celów Rozwoju, osiągnięcie pozostałych celów do 2015 r. jest zadaniem trudnym, ale możliwym, pod warunkiem, że rządy nie odstąpią od realizacji zobowiązań przyjętych ponad dziesięć lat temu, a wsparcie międzynarodowe będzie wystarczające. Raport przedstawia zalecenia dla społeczności światowej dotyczące podtrzymania wysokiego tempa osiągania kluczowych Milenijnych Celów Rozwoju.
Zaległości w pomocy rozwojowej
Raport Grupy Zadaniowej ds. Zaległości w Realizacji Milenijnych Celów Rozwoju podaje, że różnica pomiędzy środkami przekazywanymi na pomoc rozwojową a deklarowanymi kwotami wynosi 167 miliardów dolarów. Ponadto ostrzega, że odroczone w czasie skutki kryzysu ekonomicznego odbiją się na budżetach donatorów w latach 2013 – 2015 i wpłyną na dalszy spadek przekazywanych kwot. Podczas szczytu G8 w Gleneagles w 2005 r., państwa-donatorzy zobowiązały się do zwiększenia pomocy dla Afryki o 25 miliardów dolarów rocznie do roku 2010. Ten cel nie został jednak osiągnięty. Przekazane środki finansowe pochodzące od państw członkowskich Komitetu Pomocy Rozwojowej (Development Assistance Committee - DAC) były o 18,2 miliarda dolarów (według wartości dolara w 2010 r.) mniejsze od wyznaczonego celu, a środki przekazane Afryce Subsaharyjskiej zmniejszyły się o prawie jeden procent w 2011 r.
We wstępie do raportu Sekretarz Generalny ONZ, Ban Ki-moon, stwierdza: “Podczas niedawno zakończonej Konferencji Rio+20 podjęto zobowiązania dotyczące ambitnego planu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju. Aby uwiarygodnić te obietnice, musimy wywiązać się z wcześniejszych zobowiązań. Jako społeczność światowa, musimy urzeczywistnić retorykę i spełnić obietnice osiągnięcia Milenijnych Celów Rozwoju.”
Raport Grupy Zadaniowej ds. Zaległości w Realizacji Milenijnych Celów Rozwoju zauważa, że spośród 23 państw-donatorów, którzy są członkami DAC przy Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), 16 obniżyło w 2011 r. wysokość pomocy finansowej, głównie w wyniku ograniczeń fiskalnych związanych z kryzysem ekonomicznym, który odbił się ujemnie na ich budżetach przeznaczonych na realizację zobowiązań ODA. Największe spadki odnotowały Grecja i Hiszpania, co jest bezpośrednim skutkiem kryzysu gospodarczego. W ich ślad poszły Austria i Belgia, które doświadczyły skutków redukcji umorzenia długów. Japońska pomoc w ramach ODA również mocno zmalała w stosunku do znacznego wzrostu w roku 2010. Tylko Szwecja, Norwegia, Luksemburg, Dania oraz Holandia przekazały pomoc finansową powyżej ustalonej wysokości wynoszącej 0,7 procenta od dochodu narodowego brutto (Gross National Income – GNI) państwa-donatora w 2011 r. (Diagram 1).
Według Raportu Grupy Zadaniowej ds. Zaległości w Realizacji Milenijnych Celów Rozwoju, aby osiągnąć wyznaczony przez ONZ cel, budżet ODA powinien wzrosnąć ponad dwukrotnie do wysokości około 300 miliardów dolarów (według wartości dolara w 2011 r.), co pozostawiłoby niedobór w wysokości 167 miliardów dolarów w stosunku do wyznaczonego celu. Najsłabiej rozwinięte kraje powinny otrzymać około jedną czwartą tej sumy (Diagram 2). Raport wyraża również zaniepokojenie faktem, że z punktu widzenia krajów-beneficjentów, przepływ pomocy finansowej jest wysoce nieprzewidywalny. Państwa-donatorzy nie opracowały lepszych metod dystrybucji pomocy finansowej. Ta niestabilność ma niekorzystny wpływ na realizację programów rozwojowych. Raport zaleca, by państwa-donatorzy oraz organizacje międzynarodowe opracowały ogólnodostępne wieloletnie plany pomocy finansowej, co zwiększyłoby ich przejrzystość i przewidywalność.
Umorzenie długów
Raport wyraża uznanie dla społeczności międzynarodowej za skuteczne umorzenie długów najbardziej zadłużonych państw świata. Dług zagraniczny kilku państw o średnim dochodzie również został zredukowany dzięki międzynarodowym porozumieniom z zakresu restrukturyzacji długów. Pomimo tego, oraz częściowo na skutek pogarszających się warunków gospodarczych, zidentyfikowano 20 krajów o niskich dochodach, które mają poważne problemy ze spłatą długów. Ponieważ obecne międzynarodowe inicjatywy oddłużenia dobiegają końca, raport zwraca uwagę na pilną potrzebę opracowania nowych rozwiązań.
Wzrost protekcjonizmu
Raport Grupy Zadaniowej ds. Zaległości w Realizacji Milenijnych Celów Rozwoju stwierdza również, że obecna sytuacja gospodarcza skłoniła rządy państw do ponownego praktykowania protekcjonizmu handlowego. Członkowie grupy G20 złożyli deklaracje o przeciwdziałaniu przejawom protekcjonizmu wynikającym z globalnego kryzysu finansowego, jednakże zlikwidowano zaledwie 18 procent ograniczeń handlowych wprowadzonych od końca 2008 r., a niedawno ustanowiono nowe ograniczenia handlowe. Do chwili obecnej stosowanie protekcjonizmu wpłynęło na prawie 3 procent globalnej wymiany handlowej.
Negocjacje w sprawie bardziej sprawiedliwego, wielostronnego systemu handlowego, które toczą się w ramach Rundy Doha, pozostają w impasie od 11 lat. Pomyślne zakończenie Rundy Doha dałoby krajom rozwijającym się szansę na czerpanie korzyści z ogólnoświatowej wymiany handlowej. Raport sugeruje, że zamiast dążyć do osiągnięcia całościowego porozumienia, należałoby zawierać częściowe umowy, które ułatwiłyby postęp i doprowadziły do przyspieszenia negocjacji dotyczących eliminacji nierówności systemu wymiany handlowej.
Wzrost funduszy na zakup niezbędnych lekarstw
Pomimo spowolnienia gospodarczego, w 2011 r. odnotowano wzrost środków finansowych na niezbędne lekarstwa dostarczane przez ogólnoświatowe fundacje zdrowotne. Raport Grupy Zadaniowej ds. Zaległości w Realizacji Milenijnych Celów Rozwoju podaje, że obiecano nowe środki finansowe dla Światowego Funduszu na rzecz walki z AIDS, Gruźlicą i Malarią oraz Globalnego Sojuszu na Rzecz Szczepionek i Szczepień. W przeszłości, tego rodzaju ogólnoświatowe inicjatywy skutecznie kontrolowały i zapobiegały rozprzestrzenianiu się poszczególnych chorób. Jednakże należy dołożyć większych starań, by tego rodzaju fundacje nie tylko odciążały istniejącą Oficjalną Pomoc Rozwojową, ale również same pozyskiwały znacznie większe środki.
Raport ONZ ocenia, że w ostatnich latach w krajach rozwijających się odnotowano znikomą poprawę w dostępie i osiągalności niezbędnych lekarstw. Z dostępnych informacji wynika, że zaledwie 51,8 procenta publicznych ośrodków zdrowia i 68,5 procenta prywatnych ośrodków ma dostęp do niezbędnych lekarstw. Ceny leków w krajach rozwijających się są około pięciokrotnie wyższe od cen międzynarodowych. Tak więc niezbędne lekarstwa, a w szczególności te stosowane w leczeniu chorób przewlekłych, pozostają niedostępne dla rodzin o niskich dochodach.
Rekomendacje
W odpowiedzi na obecną sytuację Grupa Zadaniowa ds. Zaległości w Realizacji Milenijnych Celów Rozwoju zaleca, by państwa-donatorzy, pomimo ograniczeń budżetowych, dotrzymywali swoich zobowiązań do przekazania zwiększonych środków finansowych na rzecz Oficjalnej Pomocy Rozwojowej. Chociaż płatnicy podatków stali się bardziej sceptyczni w stosunku do pomocy rozwojowej, raport Grupy Zadaniowej ds. Zaległości w Realizacji Milenijnych Celów Rozwoju przekonuje, że wspieranie bardziej zrównoważonego rozwoju na świecie leży w ich własnym interesie politycznym i gospodarczym. Ponadto stwierdza, iż „Ostateczne bezpieczeństwo i dobrobyt ludzkości zależą od spodziewanych i oczekiwanych dostatecznych standardów życia na całym świecie”. “Ludzie zamożni mogą próbować żyć za ufortyfikowanymi murami w swoich krajach, a bogate kraje mogą próbować budować fortyfikacje chroniące je przed biednymi obcokrajowcami, ale w naszym mocno zglobalizowanym świecie oszukiwaliby samych siebie. Czy tego chcą czy nie, już teraz wszyscy jesteśmy od siebie zależni”. Gdy gospodarki partnerskich krajów rozwijających się osiągną silny wzrost, staną się dynamicznymi rynkami dla handlu światowego i inwestycji - tym samym kraje bogate skorzystają na rozwoju krajów biednych. Ponadto przepływ migracyjny zmaleje na skutek szansy zdobycia godziwej pracy oraz poprawy warunków życia w krajach rozwijających się.
Z raportu Grupy Zadaniowej ds. Zaległości w Realizacji Milenijnych Celów Rozwoju: „Globalne Partnerstwo dla Rozwoju: Urzeczywistnienie Retoryki”
Diagram 1 - Oficjalna Pomoc Rozwojowa państw członkowskich DAC w latach 2000, 2009, 2010, 2011 (procent od dochodu narodowego brutto)
Diagram 2 - Zaległości w przekazywaniu środków finansowych w stosunku do celów ONZ na 2011 r.
Zobacz również:
The MDG Gap Task Force Report 2012
The Global Partnership for Development:
Making Rhetoric a Reality
http://www.un.org/en/development/desa/policy/mdg_gap/index.shtml
Tracking Support for the MDGs
http://iif.un.org
Na nowej platformie Grupy Zadaniowej ds. Zaległości w Realizacji Milenijnych Celów Rozwoju znajdują się informacje na temat realizacji zobowiązań na rzecz Milenijnych Celów Rozwoju zgodnie z zasadami “Integrated Implementation Framework”.