Dążenie do pokoju i ochrony praw człowieka
Jednym z nadrzędnych celów Narodów Zjednoczonych jest dbałość o powszechne poszanowanie praw człowieka i fundamentalnych wolności, jakie przysługują każdemu człowiekowi na świecie. Z tego względu jedną z najważniejszych kwestii dla Narodów Zjednoczonych jest walka z bezkarnością i dążenie do przywrócenia pokoju, sprawiedliwości i poszanowania praw człowieka na terenach ogarniętych konfliktami. Utworzenie Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK) jest postrzegane jako zdecydowany krok na drodze do osiągnięcia tych celów.
Zapewnienie powszechnej sprawiedliwości
Międzynarodowy Trybunał Karny był dotąd brakującym ogniwem w międzynarodowym systemie prawnym. Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości w Hadze prowadzi postępowania dotyczące wyłącznie państw. Brak mechanizmu wymierzania sprawiedliwości osobom fizycznym powodował, że wiele aktów ludobójstwa i jawnych naruszeń praw człowieka uchodziło sprawcom bezkarnie. W drugiej połowie XX w. miało miejsce wiele przypadków zbrodni ludobójstwa, zbrodni przeciwko ludzkości, zbrodni wojennych oraz zbrodni agresji, za które nikt nie został pociągnięty do odpowiedzialności.
Położenie kresu bezkarności
W swoim końcowym orzeczeniu Trybunał Norymberski stwierdził, że "zbrodnie przeciwko międzynarodowemu prawu popełniają ludzie, a nie abstrakcyjne jednostki i tylko karanie osób winnych tych zbrodni daje możliwość egzekwowania postanowień tego prawa". W następstwie tego orzeczenia zasada indywidualnej odpowiedzialności karnej osób, które dokonują tych przestępstw, stała się podstawą międzynarodowego prawa karnego.
Przyczynianie się do rozwiązywania konfliktów
W sytuacjach, gdy do głosu dochodzą waśnie etniczne, przemoc rodzi przemoc; jedna zbrodnia pociąga za sobą następną. Zapewnienie, że przynajmniej niektórzy sprawcy zbrodni wojennych lub ludobójstwa mogą stanąć przed wymiarem sprawiedliwości, staje się przestrogą dla potencjalnych sprawców i zwiększa szanse na zakończenie konfliktu. Aby przyśpieszyć zakończenie konfliktów i zapobiec ich powtórzeniu się, utworzono dwa międzynarodowe trybunały karne ad hoc - dla byłej Jugosławii i dla Rwandy.
Uniknięcie wad trybunałów doraźnych (ad hoc)
Trybunały doraźne, które powstają w zależności od potrzeb, często są przeciążone. Zwłoka, jaka nieuchronnie wiąże się z powołaniem tego typu trybunałów, może spowodować, że koronne dowody zostaną zniszczone, sprawcy uciekną lub znajdą kryjówkę, a świadkowie zmienią miejsce pobytu lub ulegną zastraszeniu. Funkcjonowanie odrębnych trybunałów wiąże się także z ogromnymi kosztami.
Trybunały doraźne podlegają ograniczeniom czasowym i terytorialnym. W ostatnich latach zamordowano tysiące uchodźców, którzy uciekli przed konfliktem etnicznym w Rwandzie, ale stosowny trybunał doraźny (Międzynarodowy Trybunał Karny dla Rwandy) posiadał mandat, który obejmował tylko osądzanie wydarzeń z 1994 roku. Trybunał nie może więc ścigać zbrodni popełnionych w późniejszym okresie.
Przejęcie sprawy w sytuacji, gdy krajowe organy wymiaru sprawiedliwości nie chcą lub nie są w stanie podjąć odpowiednich działań
Obowiązuje powszechne przekonanie, że przestępcy w normalnych okolicznościach powinni być sądzeni przez sądy krajowe, jednakże zbrodnie, które podlegają jurysdykcji trybunałów doraźnych, opierających się na zasadzie prymatu, stanowią wyjątek od tej reguły. Zdarzają się konflikty wewnątrzpaństwowe lub międzynarodowe, podczas których krajowe organy sądownicze nie chcą lub nie są w stanie odpowiednio zareagować. Dzieje się tak zazwyczaj z dwóch powodów: rząd może nie wykazywać politycznej woli potrzebnej do osądzenia własnych obywateli i wysokich rangą urzędników państwowych (była Jugosławia) lub w przypadku rozpadu krajowego system sądownictwa (Rwanda).
Przestroga dla potencjalnych zbrodniarzy wojennych
Skuteczna przestroga to jeden z głównych celów Międzynarodowego Trybunału Karnego. Międzynarodowa społeczność nie będzie już więcej tolerować przerażających zbrodni i domaga się pociągnięcia do odpowiedzialności i wymierzenia stosownej kary ich sprawcom, Dlatego też osoby nawołujące do popełnienia zbrodni Międzynarodowych nie znajdą żadnych sojuszników.
Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK) jest organem stałym i nie podlega żadnym ograniczeniom czasowym i terytorialnym. Stały trybunał, powołany dla osądzenia osób odpowiedzialnych za zbrodnie międzynarodowe jest bardziej skuteczny i wydajny niż dotychczasowe trybunały doraźne.
MTK jest w stanie szybko podejmować decyzje i może przyczynić się do ograniczenia stopnia nasilenia lub czasu trwania konfliktów.
MTK mobilizuje również państwa do badania i ścigania zbrodni popełnionych na ich terytorium lub przez ich obywateli. W przeciwnym razie ukaraniem winnych, zgodnie z zasadą komplementarności, zajmie się sam Trybunał.
Jako organ niezależny, MTK może sądzić zbrodnie podlegające jego jurysdykcji bez specjalnego upoważnienia Rady Bezpieczeństwa ONZ.