W rozwiązanie konfliktu sudańskiego zaangażowało się wiele agend ONZ, m.in.: FAO (Food and Agriculture Organisation), OCHA (United Nations - Office for Coordination of Humanitarian Affairs), OHCHR (United Nations High Commissioner for Human Rights), UNDP (United Nations Development Programme), UNHCR (United Nations High Commissioner for Refugees), UNICEF (United Nations Children's Fund), UNIDO (United Nations Industrial Development Organisation), UNMAS (United Nations Mine Action Service), WFP (World Food Programme), WHO (World Health Organisation). Koordynacją działań ONZ w Sudanie zajmuje się Biuro Koordynatora ds. Lokalnych i Humanitarnych w Sudanie (Office of the Resident and Humanitarian Coordinator for the Sudan).
W czerwcu 2004 r. Rada Bezpieczeństwa ONZ na mocy rezolucji S/RES/1547 z 11 czerwca 2004 r. powołała Misję Narodów Zjednoczonych w Sudanie (United Nations Mission in the Sudan - UNMIS). Głównymi zadaniami UNMISu wyszczególnionymi w tej rezolucji jest ułatwianie kontaktu między stronami konfliktu oraz przygotowanie operacji pokojowej. W czerwcu 2004 roku został również powołany Specjalny Przedstawiciel Sekretarza Generalnego ONZ ds. Sudanu, którym został Jan Pronk. Stanął on na czele misji pokojowej ONZ UNMIS.
W kolejnych swoich rezolucjach Rada Bezpieczeństwa ONZ rozszerzyła kompetencje UNMIS (rezolucja S/RES/1556 z 30 lipca 2004 r., S/RES/1564 z 18 września 2004 r. oraz S/RES/1590 z 24 marca 2005 r.). Misja zajmuje się monitorowaniem i wspieraniem inicjatyw pokojowych dotyczących konfliktu w Darfurze, promowaniem praw człowieka, świadczeniem pomocy humanitarnej oraz wspieraniem wdrażania postanowień porozumienia pokojowego (Comprehensive Peace Agreement) z 9 stycznia 2005 r.
31 sierpnia 2006 r. Rada Bezpieczeństwa ONZ zdecydowała o rozszerzeniu mandatu UNMIS w kwestii udzielenia pomocy dla Darfuru. W ten targany konfliktem region Sudanu zostało skierowanych dodatkowo ponad 17 tysięcy żołnierzy i 3,300 policjantów, którzy mają przejąć obowiązki Misji Unii Afrykańskiej w Sudanie (African Union Mission in the Sudan - AMIS). Warunkiem rozmieszczenia sił pokojowych ONZ w Darfurze była zgoda rządu Sudanu, który odmawiał jej udzielenia oskarżając Narody Zjednoczone o próbę ponownego skolonizowania kraju. W końcu, 31 lipca 2007 r. utworzona została misja pokojowa ONZ w Darfurze (United Nations Hybrid Operation in Darfur - UNAMID).
UNMIS zakończyła swoją działalność 9 lipca 2011 r. w dniu powstania Sudanu Południowego. Z uwagi na trudną sytuację w regionie stwarzającą niebezpieczeństwo dla międzynarodowego pokoju Rada Bezpieczeństwa ONZ utworzyła nową misję pokojową ONZ w Sudanie Południowym (United Nations Mission in the Republic of South Sudan - UNMISS). Ma ona za zadanie utrzymywać pokój i bezpieczeństwo na terenie Republiki Sudanu Południowego i wspierać mieszkańców w kształtowaniu warunków koniecznych do rozwoju państwa. Misja składa się z 7,000 żołnierzy i 900 policjantów.
Szczególnie niebezpieczna jest sytuacja w mieście Abyei położonym w Kordofanie Południowym. Przynależność tego bogatego w ropę naftową miasta nie została jeszcze ustalona. 27 czerwca 2011 r. Rada Bezpieczeństwa powołała Tymczasowe Siły Zbrojne ONZ w Abyei (United Nation Interim Security Force for Abyei - UNISFA). Głównym zadaniem UNISFA jest monitorowanie sytuacji w Abyei oraz ochrona ludności cywilnej i pracowników humanitarnych.
Zobacz również:
Sudan – działalność UNHCR w 2011 r.
http://www.unhcr-centraleurope.org/pl/gdzie-dzialamy/glowne-operacje-na-swiecie/sudan.html
WFP South Sudan website
http://www.wfp.org/countries/south-sudan
UNDP Sudan website
http://www.sd.undp.org/index.htm
UNDP – South Sudan
http://southsudan.undp.org/
UNICEF – Sudan
http://www.unicef.org/infobycountry/sudan.html
UNMIS (United Nations Mission in the Sudan)
http://www.un.org/Depts/dpko/missions/unmis/index.html
17 stycznia 2007 r.
Na przestrzeni ostatnich dwóch lat działalność organizacji humanitarnych w Darfurze pozwoliła ocalić życie setkom tysięcy cywilów dotkniętych konfliktem w tym regionie. W ciągu tego okresu wskaźniki śmiertelności spadły poniżej poziomu krytycznego, ogólne niedożywienie zmalało o połowę w stosunku do momentu szczytowego kryzysu z połowy 2004 roku, a prawie trzy czwarte mieszkańców Darfuru uzyskało dostęp do bezpiecznej wody pitnej. W samym 2006 roku dostarczono 400 tysięcy ton żywności. Pomimo nasilającego się braku bezpieczeństwa i wzrastających zagrożeń, na które wystawione są lokalne wspólnoty i pracownicy organizacji pomocowych, Narody Zjednoczone wraz z partnerami humanitarnymi były w stanie prowadzić skuteczną działalność na rzecz przetrwania i ochrony milionów osób.
Tej działalności nie da się jednak utrzymać długo. W grudniu 2006 roku dostęp do ludności potrzebującej był najgorszy od kwietnia 2004. Ponawiające się ataki militarne, przesuwające się linie frontu i rozdrobnienie oddziałów zbrojonych powodują ograniczenie bezpiecznego dostępu dla organizacji humanitarnych i prowadzą do dalszego zabijania cywilów, którzy ponoszą najdotkliwsze konsekwencje tego przewlekłego konfliktu. W ciągu zaledwie sześciu ostatnich miesięcy w wyniku walk pojawiło się ponad 250 tysięcy uchodźców, z których wielu zmuszonych było do ucieczki już po raz drugi lub trzeci. Wioski są palone, plądrowane i arbitralnie ostrzeliwane, niszczone są zbiory, zabijane zwierzęta. Wskaźniki przemocy seksualnej wobec kobiet są zatrważające. Sytuacja ta jest niemożliwa do zaakceptowania.
Nie można także zaakceptować przemocy kierowanej w coraz większym stopniu przeciwko pracownikom humanitarnym. W ciągu ostatnich sześciu miesięcy zginęło dwunastu działaczy - więcej niż w ciągu dwóch poprzednich lat razem wziętych. Ich śmierć miała bezpośredni wpływ na działalność operacji humanitarnych w Darfurze. Zabójstwo trzech rządowych inżynierów wodnych w lipcu 2006 roku w Darfurze Zachodnim spowodowało tymczasowe zawieszenie dostaw wody i pracy urządzeń sanitarnych w obozach dla uchodźców wewnętrznych (IDPs). Dziewięciu pracowników rządowych z tego samego departamentu zostało uprowadzonych w Darfurze Południowym w listopadzie 2006 roku - pięciu z nich nadal nie odnaleziono.
W ciągu ostatnich sześciu miesięcy 30 placówek organizacji pozarządowych i Narodów Zjednoczonych zostało bezpośrednio zaatakowanych przez zbrojne oddziały. Ponad 400 pracowników humanitarnych zmuszonych było 31 razy do opuszczenia swych siedzib na terenie trzech darfurskich stanów, w tym placówek w stolicach El Faszer i El Geneina oraz na obszarach kontrolowanych przez rebeliantów. Ich wyposażenie zostało rozkradzione, a załogi zastraszone i nękane fizycznie. W mieście Gereida (Darfur Południowy) celowe ataki na sześć placówek humanitarnych, które miały miejsce 18 grudnia, zmusiły załogi organizacji pozarządowych do ich opuszczenia, co spowodowało poważne ograniczenia w dostarczaniu tak niezbędnych środków pomocy, jak żywność, czysta woda i opieka medyczna dla 130 tysięcy osób w największym skupisku uchodźców w całym Darfurze. Dziesięć dni wcześniej, w mieście Kutum (Darfur Północny), załogi czterech organizacji pozarządowych i Światowego Programu Żywnościowego (WFP) zmuszone były wycofać się do El Faszer po ataku na wyraźnie oznaczoną placówkę humanitarną. To zaledwie dwa przykłady incydentów, występujących na terenie całego Darfuru.
Jeżeli sytuacja ta się nie zmieni, działalność humanitarna i los wspieranej przez nią ludności ulegną nieodwracalnemu pogorszeniu. Utrzymujący się stan braku bezpieczeństwa wpływa negatywnie na dostępność opieki medycznej dla ludności Darfuru, gdyż wiele organizacji pozarządowych, zapewniających jej podstawową formę, zmuszone jest zawiesić lub zminimalizować swą działalność. Redukcja pomocy powoduje spadek higieny w obozach dla uchodźców, o czym świadczy wybuch epidemii cholery, która w ciągu 2006 roku zaatakowała 2,768 osób, zabijając 147. Wskaźniki ogólnego niedożywienia niebezpiecznie zbliżają się do progu krytycznego, a około 60% rodzin, potrzebujących pomocy żywnościowej, wymienia brak bezpieczeństwa jako podstawową barierę dla uprawy ziemi, hodowli zwierząt i angażowania się w innego rodzaju działalność zarobkową.
Jeżeli stan zagrożenia będzie się utrzymywać, wspólnota humanitarna nie będzie dalej w stanie zapewnić ludności darfurskiej warunków do przetrwania. Niżej podpisani członkowie Zespołu Krajowego Narodów Zjednoczonych w Sudanie pragną wyrazić swe poparcie dla konkretnych posunięć, podejmowanych zarówno przez sygnatariuszy Porozumienia Pokojowego dla Darfuru - w tym rządu jak i pozostałych uczestników konfliktu - zmierzających ku pokojowemu rozwiązaniu konfliktu w Darfurze i będących wyrazem poszanowania dla międzynarodowego prawa humanitarnego i zasad humanitarnych.
Tego typu pozytywne zmiany należy jednak podtrzymywać. Istnieje pilna potrzeba stworzenia solidnych gwarancji bezpieczeństwa dla ludności cywilnej i pracowników humanitarnych. Jednocześnie wszyscy ci, którzy są odpowiedzialni za ataki, prześladowania, porwania, zastraszenia, grabieże i krzywdy wyrządzane cywilom, w tym uchodźcom wewnętrznym, pracownikom humanitarnym i innym osobom niezaangażowanym w walkę, muszą zostać pociągnięci do odpowiedzialności. Jeżeli tak się nie stanie, agendy humanitarne NZ i organizacje pozarządowe nie będą w stanie prowadzić dalej swej działalności, która dotychczas zapewniała pomoc i pewien stopień ochrony milionom mieszkańców Darfuru, dotkniętych przez ten tragiczny konflikt.
Niniejsze oświadczenie zostało podpisane przez przedstawicielstwa agend NZ mieszczących się w Sudanie:
Międzynarodowa Organizacja ds. Migracji (IOM)
Biuro ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej (OCHA)
Fundusz Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci (UNICEF)
Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO)
Fundusz Narodów Zjednoczonych na Rzecz Kobiet (UNIFEM)
Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP)
Wysoki Komisarz Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR)
Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju Przemysłowego (UNIDO)
Wspólne Centrum Logistyczne Narodów Zjednoczonych (UNJLC)
Służby Narodów Zjednoczonych ds. Akcji Odminowywania (UNMAS)
Biuro Narodów Zjednoczonych ds. Obsługi Projektów (UNOPS)
Fundusz Ludnościowy Narodów Zjednoczonych (UNFPA)
Światowy Program Żywnościowy (WFP)
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO)