Pomoc humanitarna w strukturach ONZ

OCHA

Biuro NZ ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej (UN Office for the Coordination of Humanitarian Affairs - OCHA) powołane zostało w celu zapewnienia skoordynowanych działań w sytuacjach kryzysowych i w obliczu klęsk żywiołowych.

Misja

Misją OCHA jest mobilizowanie społeczności międzynarodowej i organizowanie pomocy humanitarnej, jak również koordynowanie działań wielu aktorów krajowych i międzynarodowych w rejonach dotkniętych w wyniku klęsk naturalnych i konfliktów zbrojnych. Działania OCHA mają na celu udzielanie efektywnej pomocy, która odzwierciedlać będzie wcześniej ustanowione zasady i standardy.

Cele i zadania

OCHA jako główne ciało koordynujące działania związane z pomocą humanitarną, zajmuje się całym spektrum rożnych aspektów pomocy w sytuacjach kryzysowych.

Pełni istotną rolę w monitorowaniu sytuacji na świecie, dostarczaniu pomocy technicznej i wsparcia politycznego w czasie kryzysów, a często nawet zanim kryzys humanitarny się zacznie.

Ponadto OCHA stara się przewidywać i w miarę możliwości zapobiegać kryzysom jednocześnie dbając, by programy pomocowe przyczyniały się do realizacji szerszych celów zmierzających do zapewnienia zrównoważonego rozwoju i pokoju.

Znaczącą częścią działalności, którą zajmuje się OCHA jest gromadzenie, analiza oraz szerzenie informacji na temat sytuacji i zadań podejmowanych w  miejscach, gdzie niesiona jest pomoc humanitarna. OCHA prowadzi monitoring i publikuje raporty na temat klęsk naturalnych na stronach internetowych.

Do szczegółowych zadań OCHA należy:

• Reagowanie, niesienie pomocy oraz koordynacja działań w terenie w obliczu nagłych kryzysów
• Zarządzanie kryzysami, redukcja czynników ryzyka, prewencja
• Opracowywanie polityki kryzysowej i zrównoważonych rozwiązań
• Nadzorowanie, monitorowanie przebiegu działań i sytuacji na świecie
• Współpraca z organizacjami niosącymi pomoc na szczeblu narodowym i międzynarodowym
• Powoływanie Centrów Informacji Kryzysowej, informowanie społeczności międzynarodowej o aktualnej sytuacji poprzez stronę internetową ReliefWeb www.reliefweb.int
• Badania na rzecz rozwoju polityki kryzysowej
• Stanowienie standardów i  norm pomocy humanitarnej

Wszystkie te cele i zadania są realizowane dzięki poszczególnym instrumentom działania.

Instrumenty działania

W celu sfinansowania działań, OCHA zabiega o wsparcie donorów za pomocą Instrumentu Wspólnych Apeli oraz Apeli w nagłych sytuacjach kryzysowych.

Wspólne Apele (Consolidated Appeals)
Apele w przypadku nagłych katastrof (Flash Appeals)

Apele te, wystosowywane regularnie do społeczności międzynarodowej, mają na celu pozyskanie przewidywalnych w czasie i wysokości środków finansowych. Umożliwiają tym samym planowanie, wdrażanie i monitorowanie działalności w czasie kryzysu. Dzięki tym instrumentom akcje pomocowe są bardziej efektywne i kompleksowe.

Każdy Apel ma na celu nie tylko doraźne zmniejszenie cierpienia, ale jednocześnie określa potrzeby poszkodowanej ludności oraz działania niezbędne do poprawy sytuacji w nadchodzących latach.

Statystycznie około 20 apeli rocznie jest kierowanych do społeczności międzynarodowej, zaś pomoc udzielana w ramach tych apeli obejmuje około 40 milionów osób na całym świecie. OCHA zarządza centralnym funduszem na rzecz sytuacji kryzysowych w wysokości około 60 milionów USD, z którego może udzielać środki różnym agencjom niosącym pomoc humanitarną.

Przypuszcza się, że w roku 2006, kwota niezbędna do zapewnienia dostatecznej opieki i pomocy dla 31 milionów ludzi w 26 krajach na całym świecie wyniesie 4,7 miliardów USD. Jednocześnie pięć Apeli wystosowanych w roku 2005 nie zebrało dotychczas kwoty 766 milionów USD i tym samym zostało przeniesionych na rok 2006.

Finansowanie akcji pomocowych nie zawsze odzwierciedla szczodre obietnice. Wieloletnie doświadczenie OCHA wskazuje na to, że jedynie 68 procent Apeli jest finansowanych, a środki wpływają w sposób nieprzewidywalny, zarówno jeśli chodzi o czas jak i ich wielkość.

Powoduje to przedłużanie cierpienia i uzależnienie poszkodowanej ludności od doraźnej pomocy i w efekcie jest bardziej kosztowne.

Nieodpowiednie finansowanie nie pozwala na efektywną reakcję, w związku tym w 2005 roku ONZ przygotowała propozycje powołania Globalnego Funduszu Pomocy Kryzysowej.

Globalny Fundusz Pomocy Kryzysowej
(Global Emergency Fund)

Potrzeby i kontekst, w którym udzielana jest pomoc humanitarna bezustannie ulegają zmianom. Stawiają nowe wyzwania dla społeczeństwa międzynarodowego. Dlatego też ONZ zaproponowała powołanie Globalnego Funduszu, który wraz z Apelami pozwoli ocalić wiele istnień ludzkich, uniknąć kolejnych próśb o dalsze, większe środki i tym samym zaoszczędzić fundusze.

Fundusz pozwoli również zmniejszyć różnice w wielkości środków przeznaczanych na łagodzenie skutków poszczególnych kryzysów. Dysproporcja ta jest bardzo krzywdząca dla ofiar katastrof mniej nagłośnionych medialnie i tym samym niezauważonych.

Raporty

Począwszy od 1996 roku OCHA przygotowywuje regularnie raporty, które analizują sytuację w danym regionie, dokonują oceny potrzeb, ustalają priorytety i planują skoordynowane działania. Pozwala to na wyciągnięcie wniosków z przeprowadzonych akcji humanitarnych, a tym samym na przystosowanie dalszych działań do realnych potrzeb w terenie.

Raporty są głównym instrumentem zapewniającym przejrzystość działań OCHA i dlatego też przygotowywane są przez niezależnych ekspertów z zewnątrz. Aby były bardziej wiarygodne i przejrzyste, wszystkie raporty podawane są do wiadomości publicznej i publikowane na stronach internetowych. Pozwala to donorom na zaplanowanie priorytetów i wysokości pomocy na kolejne lata.

Raporty pomagają również w przygotowaniu Wspólnego Planu Działania, który wraz z apelami przedstawiany jest społeczności międzynarodowej i donorom. Dzięki tym instrumentom podejmowane akcje są bardziej efektywne i kompleksowe.

Mechanizm działania

Przedstawiony poniżej mechanizm działania w sytuacjach kryzysowych jest zarówno efektywny jak i prosty. Od chwili wystąpienia sytuacji kryzysowej OCHA analizuje sytuację, ocenia potrzeby, a następnie przydziela poszczególne role i obowiązki w celu realizacji planu działania. W tym momencie wystosowywane zostają Apele o środki finansowe, które umożliwiają wywiązanie się z zadań w terenie. OCHA zajmuje się również monitoringiem i ewaluacją zaplanowanych działań i regularnie przygotowuje szereg raportów mających na celu wyciągnięcie wniosków i lepszą odpowiedź w przyszłości.

Wspólne Apele - mechanizm działania

• Analiza sytuacji
• Ocena potrzeb
• Powstawanie planu działań
• Określenie celów
• Przydzielenie ról i obowiązków
• Zaplanowanie środków
• Apel o środki finansowe
• Wdrażanie skoordynowanego programu
• Monitorowanie i ewaluacja
• Przegląd zaplanowanych działań
• Przygotowanie raportu

Zobacz również: OCHA ochaonline.un.org