Rada Praw Człowieka

Rada Praw Człowieka w pytaniach

1. Ilu członków będzie miała nowo powstała Rada Praw Człowieka?

Rada będzie składała się z 47 państw członkowskich, natomiast Komisja Praw Człowieka - z 53 członków.

2. Jak będą wybierani członkowie?

Członkostwo w Radzie jest otwarte dla wszystkich państw członkowskich ONZ. Państwa członkowskie będą wybierane przez Zgromadzenie Ogólne w drodze indywidualnego i bezpośredniego głosowania przez bezwzględną większość (96 głosów).

Podział miejsc nastąpi zgodnie z geograficzną reprezentacją: 13 z grupy afrykańskiej, 13 z grupy azjatyckiej, 6 z grupy Europy Wschodniej, 8 z grupy Ameryki Łacińskiej i Karaibów, 7 z grupy Europy Zachodniej i innych grup.

Wybory do Rady odbędą się 9 maja 2006 r.

3. Jaka jest różnica w procedurze wybierania nowych członków do Rady Praw Człowieka i do Komisji Praw Człowieka?

Nowa procedura wyborcza wymaga uzyskania bezwzględnej większości głosów całego Zgromadzenia Ogólnego. Członków Komisji Praw Człowieka powoływała 53 - osobowa Rada Gospodarcza i Społeczna (ECOSOC) zwykłą większością obecnych i głosujących członków.

4. Jakie są oczekiwania wobec członków Rady?

Głosując na członków Rady, państwa członkowskie ONZ będą brały pod uwagę dotychczasowe działania państwa kandydującego w zakresie promocji i ochrony praw człowieka. Podczas wyborów państwa członkowskie zobowiążą się do współpracy z Radą oraz do podtrzymywania najwyższych standardów w działaniach na rzecz praw człowieka. Kandydaci do Rady złożą również dobrowolne zobowiązania do promocji i ochrony praw człowieka. Powyższe oczekiwania nie były kierowane do członków Komisji Praw Człowieka.

5. W jaki sposób Rada będzie oceniała czy jej członkowie stosują się do standardów związanych z przestrzeganiem praw człowieka?

Podczas swojego członkostwa w Radzie państwa będą poddawane nowemu mechanizmowi powszechnego okresowego przeglądu. Metoda i częstotliwość tego mechanizmu zostaną ustalane przez Radę w przeciągu roku od jej pierwszej sesji.

6. Czy państwo członkowskie Rady może zostać zawieszone w swoich prawach?

Zgromadzenie Ogólne będzie miało prawo zawieszenia praw i przywilejów każdego państwa członkowskiego Rady, które karygodnie i systematycznie narusza prawa człowieka. Procedura zawieszenia członka wymaga większości 2/3 głosów Zgromadzenia Ogólnego.

7. Jak długo trwa kadencja w Radzie?

Państwa członkowskie będą wybierane na trzyletnie kadencje. Nie będzie możliwości natychmiastowej reelekcji państwa, które zasiadało w Radzie przez dwie kolejne kadencje.

8. Gdzie Rada Praw Człowieka będzie usytuowana w systemie ONZ?

Rada Praw Człowieka to pomocniczy organ Zgromadzenia Ogólnego. Jest ona bezpośrednio odpowiedzialna przed wszystkimi członkami ONZ.

9. Gdzie i jak często będzie zbierała się Rada?

Rada Praw Człowieka ma swoją siedzibę w Genewie. Będzie zbierać się na co najmniej 3 sesjach w ciągu roku (łącznie z sesją główną), trwających w sumie nie krócej niż 10 tygodni. Komisja Praw Człowieka odbywała jedną sześciotygodniową sesję w roku. Rada będzie mogła obradować w nagłych sytuacjach i przeprowadzać specjalne sesje. Sesje będą zwoływane na prośbę państwa członkowskiego Rady, jeśli uzyska ona poparcie 1/3 jej członków.

10. Czy organizacje pozarządowe i inni obserwatorzy będą brali udział w działaniach Rady, tak jak to miało miejsce w Komisji Praw Człowieka?

Obserwatorzy, włączając organizacje pozarządowe i międzyrządowe, narodowe instytucje zajmujące się prawami człowieka oraz agendy wyspecjalizowane, będą nadal uczestniczyć w pracach Rady na tych samych zasadach na jakich współpracowali z Komisją.

11. Jak powstanie Rady Praw Człowieka wpłynie na specjalne mechanizmy Komisji Praw Człowieka - niezależnych ekspertów, organy traktatowe i specjalnych sprawozdawców?

Rada przejmie wszystkie zadania i obowiązki Komisji w taki sposób, by zapewnić ciągłość ochrony prawnej w okresie przejściowym. Ocena działalności Rady zostanie dokonana w ciągu roku od jej pierwszej sesji. Ocena ta będzie miała na celu wskazanie drogi do usprawnienia i wzmocnienia specjalnych procedur i mechanizmów Komisji, łącznie z Podkomisją ds. Popierania i Ochrony Praw Człowieka.

12. Jaka będzie relacja pomiędzy Biurem Wysokiego Komisarza NZ ds. Praw Człowieka a Radą Praw Człowieka?

Rada przejmuje rolę i obowiązki Komisji Praw Człowieka związaną z pracami Biura Wysokiego Komisarza ds. Praw Człowieka.

13. Jak podsumować główne cele Rady Praw Człowieka?

Rada będzie służyła jako główne forum ONZ dla dialogu i współpracy w dziedzinie praw człowieka. Będzie koncentrowała się na pomocy państwom członkowskim w wywiązywaniu się z zobowiązań ochrony praw człowieka, poprzez dialog, budowę struktur instytucjonalnych i pomoc techniczną. Rada będzie również przedkładała rekomendacje na forum Zgromadzenia Ogólnego dotyczące dalszego rozwoju prawa międzynarodowego w zakresie praw człowieka.

14. Kiedy Rada rozpocznie swoją działalność?

Wybory pierwszych członków Rady Praw Człowieka odbędą są 9 maja 2006 r., natomiast pierwsza sesja Rady rozpocznie się 19 czerwca 2006 r.

Zobacz również:

Questions and Answers on the Human Rights Council