Według szacunków ONZ od 2003 r. w Darfurze zginęło co najmniej 300 000 ludzi, a 2,7 miliona osób opuściło swoje domostwa uciekając przede wszystkim do pobliskiego Czadu. Jan Egeland, były Zastępca Sekretarza Generalnego NZ ds. Humanitarnych, nazwał Darfur największym kryzysem humanitarnym współczesnych czasów.
Rozmowy pokojowe między walczącymi stronami w Darfurze toczą się już od 2003 roku. Pewna szansa na rozwiązanie konfliktu w Darfurze pojawiła się 9 listopada 2004 r. Rząd i siły rebelianckie podpisały w Abuja w Nigerii dwa protokoły dotyczące polepszenia sytuacji humanitarnej i bezpieczeństwa w Darfurze.
Podejmowane przez Unię Afrykańską oraz międzynarodowych partnerów, w tym ONZ, próby zmierzające do rozwiązania konfliktu zakończyły się podpisaniem 5 maja 2006 roku porozumienia pokojowego (Darfur Peace Agreement - DPA). Mimo iż w rozmowach pokojowych uczestniczyły wszystkie strony konfliktu, porozumienie podpisał tylko rząd Sudanu oraz jedna z frakcji Armii Wyzwolenia Sudanu (Sudan Liberation Movement /Army). Porozumienie poruszało takie kwestie jak podział władzy i dóbr, zawieszenie broni, czy bezpieczeństwo.
Pomimo podpisania porozumienia pokojowego w 2006 r. sytuacja w Darfurze nie uległa poprawie. W pierwszych tygodniach po zawarciu pokoju doszło do starć między sygnatariuszami porozumienia, a jego przeciwnikami. Codziennością stały się ataki na ludność cywilną, personel misji humanitarnych oraz żołnierzy sił pokojowych. Utrudniały one dostarczanie pomocy co najmniej 250 tysiącom osób. W lutym 2010 r. w Chartumie podpisano kolejne porozumienie w sprawie wstrzymania ognia w Darfurze. Tym razem sygnatariuszem był, obok rządu sudańskiego, przywódca rebelianckiego Ruchu Sprawiedliwości i Równości. Jednak już w maju, po zerwanych negocjacjach, konflikt znów się nasilił. W samym tylko grudniu 2010 r. z Darfuru uciekło 45 000 osób.
Narody Zjednoczone we współpracy z organizacjami pozarządowymi od lat prowadzą operacje humanitarne w Darfurze. Jednak toczące się walki utrudniają dostarczanie pomocy do niektórych obszarów Darfuru. W 2009 r. prezydent Sudanu – Omar al-Bashir – został oskarżony o współudział w ludobójstwie. Międzynarodowy Trybunał Karny wydał nakaz jego aresztowania. W odwecie za oskarżenie, prezydent Sudanu zdecydował o wydaleniu z kraju pracowników humanitarnych organizacji pozarządowych. Jeszcze w lutym 2009 r. na terenie Sudanu działało 137 takich organizacji, podczas gdy w październiku 2010 r. liczba ta zmniejszyła się do 66. Miliony ludzi zostało pozbawionych żywności, wody i opieki medycznej. W październiku 2010 r. Światowy Program Żywnościowy pomagał około 93% potrzebującym. Miesiąc później pomoc docierała już tylko do 87% ludności darfurskiej.
17 stycznia 2007 r. przedstawicielstwa agend NZ mieszczących się w Sudanie podpisały Wspólne oświadczenie w sprawie Darfuru, w którym zwracają uwagę na tragiczną sytuację w rejonie Darfuru, przemoc wobec pracowników humanitarnych i pilną potrzebę poprawy bezpieczeństwa ludności cywilnej. 31 lipca 2007 r. Rada Bezpieczeństwa ONZ uchwaliła rezolucję S/RES/1769 na mocy której utworzona została misja pokojowa w Darfurze - African Union/UN Hybrid operation in Darfur (UNAMID). UNAMID odpowiada m.in. za ochronę ludności cywilnej, dostarczanie pomocy humanitarnej i kontrolowanie sytuacji w Darfurze. Po przeprowadzeniu wielu rozmów z rządem Sudanu, w 2011 r. rozpoczęła się operacja tymczasowa, „Spring Basket”, której celem jest zabezpieczenie przez żołnierzy UNAMID dostępu pracowników humanitarnych do tych części Darfuru, do których dostęp jest niemożliwy lub utrudniony.
14 lipca 2011 r. w Doha podpisano kolejne porozumienie - Doha Document for Peace in Darfur (DDPD) - między rządem Sudanu a Ruchem Sprawiedliwości i Wolności (Liberation and Justice Movement - LJM), w którym strony zobowiązały się do wypracowania podstawowych założeń trwałego zawieszenia broni i całościowego porozumienia pokojowego. Rada Bezpieczeństwa ONZ przedłużyła mandat UNAMID. Sytuacja wciąż nie jest ustabilizowana. 1,8 miliona osób wewnętrznie przesiedlonych nie wróciło do swoich domostw. „Pokój musi nastąpić już teraz, ponieważ mieszkańcy Darfuru cierpieli zbyt wiele i zbyt długo” - powiedział Ibrahim Gambari, szef UNAMIDu.
Zobacz również:
Wspólne oświadczenie w sprawie Darfuru
http://www.unic.un.org.pl/sudan/index.php?news=2209
Kordofan Południowy to region leżący w Sudanie przy granicy z Sudanem Południowym. W regionie tym znajduje się miasto Abyei – bogate w złoża ropy naftowej i pastwiska. Całościowe porozumienie pokojowe nadało Abyei specjalny status administracyjny. Zarówno władze Północy, jak i Południa, zarządzały tym cennym obszarem. W porozumieniu z 2005 r. Abyei nazwano „mostem między Północą i Południem”. Dla miasta przewidziano osobne referendum w sprawie jego przynależności, jednak terminu jeszcze nie ustalono. W regionach Kordofanu Południowego i Nilu Błękitnego, zaplanowano powszechne konsultacje, które jeszcze się nie odbyły. Mimo, że Kordofan Południowy położony jest geograficznie w Sudanie, większość mieszkańców identyfikuje swoją przynależność do Sudanu Południowego.
W styczniu 2011 r. rozpoczęły się potyczki w Abyei. Fala przemocy nasilała się w kolejnych miesiącach. W maju Armia Sudanu brutalnie zaczęła przejmować miasto. Dziesiątki tysięcy ludzi opuściło Abyei. Napięcia rozprzestrzeniły się na cały region Kordofanu Południowego. W czerwcu wybuchł konflikt między Armią Sudanu i siłami Południa. Wiele osób z 1,4 miliona mieszkańców znalazło się w trudnej sytuacji wymagającej natychmiastowej pomocy humanitarnej, a ponad 100 000 mieszkańców zostało wysiedlonych. ONZ otrzymała wiarygodne doniesienia o masowych grobach, zniknięciach osób i ludności ukrywającej się w górach.
20 czerwca 2011 r. w Addis Ababa podpisane zostało porozumienie w sprawie demilitaryzacji Abyei. W negocjacjach między władzami Sudanu i Ludową Armią Wyzwolenia (SPLM) pośredniczył przewodniczący panelu wysokiego szczebla Unii Afrykańskiej - Thabo Mbeki. Dzięki temu porozumieniu już 27 czerwca, na mocy rezolucji S/RES/1990, Rada Bezpieczeństwa utworzyła Tymczasowe Siły Zbrojne ONZ w Abyei (United Nation Interim Security Force for Abyei - UNISFA) złożone z wojsk etiopskich. Mają one za zadanie kontrolować region graniczny Północy i Południa i ochraniać ludność cywilną.
Konflikt w pozostałej części regionu Kordofanu Południowego nadal trwa. Tysiące osób szukają schronienia w obozach dla uchodźców. Jak donosi Biuro Wysokiego Komisarza NZ do spraw Praw Człowieka (Office of the High Commissioner for Human Rights - OHCHR) nadal dokonywane są przypadkowe mordy, porwania i zatrzymania ludności cywilnej. Przeprowadza się bombardowania z powietrza. Nowo utworzona misja ONZ dla Sudanu Południowego (UNMISS) jest bezsilna, gdyż jej mandat nie obejmuje terytorium Republiki Sudanu, na której obszarze znajduje się Kordofan Południowy. W ramach pomocy humanitarnej 70 000 osób otrzymuje żywność i lekarstwa. Przynajmniej 113 000 osób wciąż nie powróciło do swoich domostw i czeka na wycofanie się wojsk Armii Sudanu z Kordofanu Południowego.
Zobacz rownież:
UNISFA (United Nations Interim Security Force for Abyei
http://www.un.org/en/peacekeeping/missions/unisfa/