SZCZYT W JOHANNESBURGU
Problematyka Szczytu - OCHRONA RÓŻNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ I ŚRODOWISKA NATURALNEGO
Każda niemal działalność gospodarcza człowieka wymaga korzystania z zasobów naturalnych. Nadmierne wykorzystywanie surowców naturalnych spowodowało, że wiele ekosystemów zostało zakłóconych i nie są w stanie zregenerować się.
Ludzie często nie są świadomi zgubnych dla środowiska konsekwencji swojej działalności. Często przyczyn poszukuje się daleko od źródła problemu, np. coraz większa emisja gazów cieplarnianych w krajach uprzemysłowionych może stać się główną przyczyną podwyższenia poziomu morza w rejonie południowego Pacyfiku.
Statystyka
pustynnienie gleby dotyka niemal 1 powierzchni ziemi, a 70% terenów suchych ulega dalszemu zubożeniu;
góry są źródłem wody słodkiej dla połowy ludności świata, jednak ekosystemy górskie zagrożone są topnieniem lodowców, nieracjonalnym wykorzystaniem gruntów, wycinaniem lasów;
w ciągu ostatniej dekady ok. 94 milionów hektarów lasów zniknęło z powierzchni ziemi, co stanowi powierzchnię większą od Wenezueli;
działalność człowieka doprowadziła do degradacji ponad połowy ekosystemów przybrzeżnych świata. W Europie odsetek ten wynosi 80%, a w Azji 70%;
rybołówstwo zapewnia utrzymanie 400 milionom ludzi. Ponad 1 łowisk jest nadmiernie wykorzystywana, a połowa z nich jest eksploatowana do granic możliwości. By zapewnić zasoby ryb w przyszłości, w 75% łowisk na świecie należy zatrzymać lub ograniczyć połów;
prawie 1 raf koralowych na świecie została całkowicie zniszczona, a kolejne 20 - 30% jest zagrożonych zniszczeniem w ciągu najbliższych dziesięciu lat. Rafy koralowe stanowią istotny element w łańcuchu pokarmowym w ekosystemie oceanicznym;
zawartość dwutlenku węgla w atmosferze, podstawowego gazu cieplarnianego, znacznie wzrosła w stosunku do okresu przedindustrialnego. 1/3 dwutlenku węgla, powstałego w wyniku działań człowieka w ciągu ostatnich lat, pozostanie w atmosferze co najmniej przez 100 lat;
poziom morza podniósł się o 10 - 20 cm od roku 1900, większość lodowców niepolarnych cofa się, a powierzchnia i grubość pokrywy lodowej morza Arktycznego zmniejsza się w lecie. Jest to zgodne z szacunkami Międzyrządowego Panelu na temat Zmian Klimatycznych;
według ostatnich badań Panelu z roku 2001, małe wysepki i rejony delt rzek są szczególnie zagrożone znacznym podniesieniem się poziomu morza. Szacuje się, że jeśli nie podjęte zostaną działania zapobiegające temu procesowi, pod wodą znajdzie się 1% powierzchni Egiptu, 6% Niderlandów, 17,5% Bangladeszu oraz nawet do 80% Wysp Marshalla. Na nisko położonych wyspach znikną całe państwa. To zmusi dziesiątki milionów ludzi do przeniesienia się z tych terenów;
ponad 11 000 gatunków znajduje się w rejestrze zwierząt i roślin zagrożonych wyginięciem. Ponad 800 gatunków już wyginęło, w większości przypadków z powodu całkowitego zniszczenia lub degradacji ich siedlisk. Przewiduje się, że w najbliższym czasie rejestr powiększy się o kolejnych 5 000 gatunków, jeśli nie podejmie się zdecydowanych kroków w celu ich ochrony;
Zadania
Degradacja środowiska może być spowodowana ubóstwem, jako że biedne społeczeństwa przedkładają podstawowe potrzeby egzystencjalne nad długoterminową ochronę środowiska. Z kolei, w krajach bogatych degradacja ekosystemów często powodowana jest lekkomyślną konsumpcją: zużywane są nadmierne ilości surowców naturalnych i produkowane ogromne ilości odpadów.
W celu ochrony ekosystemów zawarto wielostronne umowy, jednak wdrożenie i realizacja ich postanowień mają bardzo ograniczony zasięg. Jedna z najbardziej udanych umów - Protokół Montrealski na temat Substancji Zubażających Warstwę Ozonową - zawiera groźbę nałożenia sankcji za niewypełnienie zobowiązań oraz ustanawia fundusz pomocowy na rzecz krajów rozwijających się, by mogły przestać używać gazów zubażających warstwę ozonową. W rezultacie wdrożenia Protokołu Montrealskiego w latach 1986 - 1998 emisja tych gazów zmniejszyła się z 1,1 miliona ton do 156 tysięcy ton.
W przeciwieństwie do powyższej umowy, większość porozumień czy konwencji nie dysponuje środkami, by je zrealizować. Ochrona naturalnych ekosystemów jest tą dziedziną zrównoważonego rozwoju, w której konieczne są konkretne działania. Tylko w ten sposób możemy odwrócić niepokojący proces degradacji ekosystemów, od których jesteśmy zależni.
|
