Konferencje w sprawach kobiet

Pekin + 15

W 2010 roku mięło piętnaście lat od przyjęcia Deklaracji PekińskiejPlatformy Działania, opracowanych w trakcie jednego z najważniejszych spotkań w historii - Czwartej Światowej Konferencji w sprawie Kobiet.


Otwarcie obrad 54 sesji Komisji ds. Statusu Kobiet
Nowy Jork, marzec 2010 r.

W dniach 1-12 marca 2010 roku podczas obrad 54 sesji Komisji ds. Statusu Kobiet (Commission on the Status of Women - CSW) dokonano oceny postępu we wdrażaniu postanowień Deklaracji Pekińskiej i Platformy Działania oraz podsumowania wyników XXIII Specjalnej Sesji Zgromadzenia Ogólnego NZ w 2000 roku, której tematem było równouprawnienie kobiet i mężczyzn. Szczególną uwagę poświęcono wymianie doświadczeń i dobrych praktyk oraz sposobom pokonywania trudności przy realizacji celów Platformy Działania zbieżnych z Milenijnymi Celami Rozwoju. Komisja, by podnieść status kobiet na szczeblu lokalnym, narodowym, regionalnym i międzynarodowym, zajęła się nie tylko przeglądem dotychczasowych dokonań, ale także przyjęła program pracy na lata 2010-2014.

Na obrady Komisji do Nowego Jorku przyjechało ponad 3500 reprezentantów organizacji pozarządowych, liczni przedstawiciele rządów, sektora prywatnego i systemu Narodów Zjednoczonych. Uczestniczyli oni w prawie stu imprezach towarzyszących, które pozwoliły na nawiązanie kontaktów oraz umożliwiły wymianę informacji.


Asha-Rose Migiro

"Na początku swojej kariery zawodowej pracowałam jako prawniczka świadcząca pomoc prawną z urzędu. Nigdy nie zapomnę rodzin złamanych tragedią szukających zadośćuczynienia po stracie ich bliskich, do której doszło w trakcie porodu.

Teraz, kiedy sama straciłam bliskie mi osoby, rozumiem je jeszcze lepiej. Do mojej osobistej tragedii doszło nie na wsi, ale w mieście, gdzie większość osób spodziewałaby się dużo lepszej opieki medycznej.

W wielu częściach świata, gdy kobieta zaczyna rodzić, jej rodzina i przyjaciele może nie od razu się z nią żegnają, ale na pewno zadają sobie pytanie czy to jest ostatni raz kiedy ją widzą? Podobnie myślą przyszłe matki...

Ja sama, kiedy rodziłam drugie dziecko, miałam podobne obawy. Martwiłam się, czy ja i moje dziecko przeżyjemy poród. To miało miejsce zaledwie parę lat temu! Cóż za ironia losu, że świętując nadejście nowego życia, obawiamy się bliskości śmierci..."

Asha-Rose Migiro, Specjalna Wysłanniczka Sekretarza Generalnego ONZ

Komisja ds. Statusu Kobiet skupiła się na czterech obszarach tematycznych:

Umieralność okołoporodowa

Jednym z Milenijnych Celów Rozwoju, najtrudniejszym do realizacji, jest obniżenie o trzy czwarte wskaźnika umieralności kobiet w ciąży i podczas porodu. Nadal nie odnotowano znacznego postępu w tej sprawie, brakuje solidnych danych, a poparcie i środki finansowe przeznaczane na ten cel są wciąż niewystarczające. Szacuje się, że co roku przynajmniej pół miliona kobiet umiera podczas ciąży lub porodu.


Obóz dla osób poszkodowanych w wyniku trzęsienia
ziemi; Haiti, kwiecień 2010 r.

W czerwcu 2009 roku na Światowym Zgromadzeniu Zdrowia w Genewie szczególną uwagę poświęcono opiece zdrowotnej nad kobietami w ciąży i po porodzie, a także zapewnieniu środków do wzmocnienia działań w tym zakresie.

Komisja ds. Statusu Kobiet podczas obrad w 2010 roku przyjęła rezolucję dotyczącą zmniejszenia umieralności okołoporodowej i zachorowalności w ciąży i po porodzie (E/CN.6/2010/L.6), natomiast Sekretarz Generalny ONZ zaproponował utworzenie struktury znacznie przyśpieszającej postęp w opiece zdrowotnej nad dziećmi i młodymi matkami. Ponadto kwestiom tym nadano najwyższą wagę na czerwcowym szczycie G-8 w Kanadzie. Według Sekretarza Generalnego Ban Ki-moona wszystkie te działania pozwolą nabrać rozpędu w działaniach dążących do realizacji w 2015 roku Milenijnych Celów Rozwoju.

Przemoc wobec kobiet


Sekretarz Generalny ONZ przemawiający podczas
otwarcia wystawy poświęconej kobietom w Kongo
Nowy Jork, październik 2009 r.

Szacuje się, że siedemdziesiąt procent kobiet choć raz w ciągu swojego życia pada ofiarą przemocy. Jest to powodem nie tylko olbrzymiego cierpienia, ale jak stwierdził Sekretarz Generalny ONZ także "spowalnia rozwój, wprowadza niestabilność i sprawia, że osiągnięcie pojednania w społeczeństwie jest trudne do osiągnięcia." Pomimo że przemoc wobec kobiet występuje na ogromną skalę, to temat ten jest niewystarczająco nagłaśniany.

Aby lepiej walczyć z tym zjawiskiem, Ban Ki-moon wyznaczył Margot Wallsröm na stanowisko swojej Specjalnej Przedstawicielki ds. przemocy na tle seksualnym. Ponadto ogłoszono kampanię "Zjednoczmy się, aby wyeliminować przemoc wobec kobiet". Rozszerza ona swoją działalność oraz wkracza na poziomy regionalne i narodowe ze szczególnym naciskiem na wprowadzanie praw krajowych chroniących kobiety przed przemocą.

Rola kobiet w podejmowaniu decyzji

Według szacunków Unii Międzyparlamentarnej (organizacji międzynarodowej skupiającej parlamentarzystów ze wszystkich krajów świata) kobiety stanowią 18,8 procent wszystkich członków parlamentów na świecie. Mimo że liczba decydentek jest największa w historii, to nadal sporo brakuje, by osiągnąć 30 procent ich udziału w parlamentach zgodne z ustaleniami IV Światowej Konferencji w sprawie Kobiet w Pekinie.

Specjalna Doradczyni Sekretarza Generalnego ONZ ds. Równości Płci i Podnoszenia Statusu Kobiet, Rachel Mayanja twierdzi, że konieczność odpowiedniej reprezentacji kobiet we władzach jest "kwestią odpowiedzialności i przejrzystości". Wskazuje, że państwa, w których kobiety są niedoreprezentowane we władzach państwowych mają tendencje do bycia mniej egalitarnymi, mniej demokratycznymi, są też bardziej zamknięte na potrzeby społeczeństwa.


Specjalna Wysłanniczka Sekretarza Generalnego ONZ
na spotkaniu z delegacją Parlamentu Europejskiego
Nowy Jork, listopad 2009 r.

Niedoreprezentowanie kobiet wśród decydentów na różnych stanowiskach działa jak perpetuum mobile i staje się zjawiskiem, które utrudnia włączenie perspektywy płci do ustawodawstwa oraz do polityk krajowych. Przykładowo nieobecność kobiet podczas procesów pokojowych sprawia, że kwestie kobiet są pomijane przy wypracowywaniu porozumień. Według Departamentu Spraw Gospodarczych i Społecznych ONZ (DESA) od 1992 roku kobiety stanowiły tylko 7,1 procent wśród oficjalnych delegacji negocjacyjnych i były sygnatariuszkami jedynie 2,1 procent umów pokojowych. Tylko nieliczne z nich służą jako oficjalne mediatorki.

Podczas tegorocznych obrad Komisji, piętnaście lat po znaczącym wystąpieniu na Konferencji Pekińskiej, Sekretarz Stanu USA Hillary Clinton oświadczyła: "historia nauczyła nas, że pokój budowany bez udziału kobiet i pomijający ich potrzeby ma dużo mniejsze możliwości powodzenia i daje niewielkie szanse na długofalowe korzyści".

Nowa jednostka systemu ONZ zajmująca się sprawami płci

Zgromadzenie Ogólne NZ pod koniec 2009 roku przyjęło rezolucję umożliwiającą utworzenie w ramach systemu ONZ nowej jednostki, która zapewni spójne planowanie, silniejszy głos na rzecz równości płci i uwłasnowolnienia kobiet. Sekretarz Generalny ONZ Ban Ki-moon przedstawił do rozważenia przez Zgromadzenie Ogólne NZ propozycje i sugestie dotyczące nowego podmiotu.

Utworzenie nowego ciała ma ogromną wagę, dlatego przyspieszenie jego powstania było wielokrotnie poruszane w trakcie tegorocznych obrad Komisji ds. Statusu Kobiet. Ban Ki-moon podczas obchodów Międzynarodowego Dnia Kobiet zwrócił uwagę, że to na poszczególnych społeczeństwach spoczywa odpowiedzialność wywierania nacisku na rządy, aby te niezwłocznie powołały nową jednostkę zajmującą się tematyką kobiet.


Obóz dla uchodźców
Czad, marzec 2009 r.

Plan Sekretarza Generalnego zakłada połączenie w jedno ciało czterech, do tej pory funkcjonujących niezależnie od siebie jednostek systemu ONZ. Chodzi tu o Biuro Specjalnego Doradcy ds. Równego Statusu Kobiet i Mężczyzn i Promocji Kobiet (OSAGI), Wydział ONZ ds. Awansu Kobiet (DAW) działający w ramach Departamentu Spraw Gospodarczych i Społecznych ONZ (DESA), Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Kobiet (UNIFEM) oraz Międzynarodowy Instytut Kształcenia i Badań nad Postępem Kobiet (INSTRAW).

Propozycja utworzenia nowej, jednolitej jednostki systemu ONZ spotkała się z silnym poparciem, ponieważ pozwoli ona na wzmocnienie udziału kobiet w stosunkach międzynarodowych, a ONZ zyska silniejszy mandat w walce o prawa kobiet. Jednak podczas dyskusji nad szczegółami wyłoniły się różne strategie podejścia do tego tematu. Część państw członkowskich podkreśla znaczenie zapewnienia równych praw i ochrony prawnej. Natomiast państwa rozwijające się akcentują przede wszystkim wagę podniesienia statusu kobiet i utworzenia dla nich planu rozwoju.

Komisja ds. Statusu Kobiet w siedmiu rezolucjach:

  • Nawołuje rządy - przy wsparciu społeczeństwa i sektorów prywatnych - do podjęcia wszelkich kroków potrzebnych do lepszej ochrony kobiet i dziewcząt przed zakażeniem wirusem HIV (E/CN.6/2010/L.2/Rev.1)
  • Wzywa wszystkie strony konfliktów zbrojnych do uwolnienia kobiet i dzieci przetrzymywanych w charakterze zakładników oraz potwierdza, że proceder brania zakładników jest bezprawny, nieuchronnie prowadzi do łamania i unicestwienia praw człowieka(E/CN.6/2010/L.3)
  • Stara się bezustannie zwracać uwagę na konieczność promowania i ochrony praw kobiet i dziewcząt w Palestynie (E/CN.6/2010/L.4)
  • Wzywa państwa członkowskie do podjęcia wszelkich działań, wliczając uchwalanie i egzekwowanie praw niezbędnych do wyeliminowania takich praktyk jak okaleczanie narządów płciowych(E/CN.6/2010/L.8)
  • Nawołuje rządy do wprowadzania i rozwijania konkretnych polityk i programów promujących niezależność ekonomiczną poprzez poprawę dostępu kobiet do pełnego i korzystnego zatrudnienia oraz przez przyśpieszenie ich pełnego udziału w decydowaniu w sprawach gospodarczych (E/CN.6/2010/L.5)
  • Zaleca, by światowi i krajowi przywódcy wyrażali wolę polityczną, nawoływali do współpracy i przekazywania środków na zwalczanie umieralności i zachorowalności w trakcie ciąży i po porodzie (E/CN.6/2010/L.6)
  • Przyjęła z uznaniem rezolucję Zgromadzenia Ogólnego NZ powołującą nową jednostkę systemu ONZ zajmującą się sprawami równości płci i uwłasnowolnienia kobiet (E/CN.6/2010/L.7)

Zobacz również:

Deklaracja Pekińska http://www.unic.un.org.pl/rownouprawnienie/deklaracja_pekinska.php

Platforma Działania http://www.unic.un.org.pl/rownouprawnienie/platforma_dzialania.php

Kampania "Zjednoczmy się, aby wyeliminować przemoc wobec kobiet" http://www.unic.un.org.pl/kobiety_rozwoj_pokoj/

UNite to End Violence against Women http://www.un.org/en/women/endviolence/

CSW (The Commission on the Status of Women) http://www.un.org/womenwatch/daw/csw/

OSAGI (Office of the Special Adviser on Gender Issues and Advancement of Women) http://www.un.org/womenwatch/osagi/

DAW (Division for the Advancement of Women) http://www.un.org/womenwatch/daw/

DESA (Department of Economic and Social Affairs) http://www.un.org/en/development/desa/index.shtml

UNIFEM (United Nations Development Fund for Women) http://www.unifem.org/

INSTRAW (The International Research and Training Institute for the Advancement of Women) http://www.un-instraw.org/

Dokument opracowany przez Ośrodek Informacji ONZ w Warszawie
na podstawie materiałów ONZ, kwiecień 2010 r.

  Ośrodek Informacji ONZ w Warszawie     tel. (+4822) 825 57 84, e-mail: unic.poland@unic.org