strona główna UNIC  |  strona główna raportu
strona główna raportu
streszczenie raportu
raport sekretarza generalnego - In larger freedom

w większej wolności

rozwój, bezpieczeństwo i prawa człowieka dla wszystkich

Raport Sekretarza Generalnego ONZ - streszczenie

II. Wolność od strachu

Rozwój świata jest hamowany przez słabe wdrażanie postanowień w zakresie bezpieczeństwa. Mimo zwiększonego poczucia zagrożenia wśród ludności, świat nie wypracował konsensusu w tej kwestii - zaś próby wdrożenia, jeżeli są podejmowane, zbyt często są kwestionowane.

Sekretarz Generalny w pełni popiera szeroką wizję zbiorowego bezpieczeństwa. Zagrożenia pokoju i bezpieczeństwa w XXI wieku nie ograniczają się tylko do międzynarodowej wojny i konfliktów zbrojnych, lecz obejmują także terroryzm, broń masowego rażenia, zorganizowaną przestępczość i przemoc cywilną. Zalicza się do nich także ubóstwo, śmiertelne choroby zakaźne i degradacja środowiska naturalnego, jako że te zjawiska mogą mieć równie katastrofalne skutki. Wszystkie te zagrożenia powodują śmierć na ogromną skalę lub ograniczają szanse przeżycia. Mogą osłabić Państwa jako podstawowe podmioty systemu międzynarodowego.

Dzisiaj zbiorowe bezpieczeństwo jest zależne od zaakceptowania faktu, że zagrożenia dla jakiegoś regionu świata są zagrożeniem dla wszystkich. Nie są to rozważania teoretyczne, lecz kwestie wymagające natychmiastowych działań.

Organizacja Narodów Zjednoczonych musi zostać przekształcona w skuteczny instrument zapobiegania konfliktom, taki jakim miała być od chwili jej powołania. Należy podjąć pracę nad priorytetami w dziedzinie polityk dotyczących:

Zapobieganie terroryzmowi: Państwa powinny zaangażować się we wszechstronną strategię antyterrorystyczną opartą na pięciu filarach: zniechęcanie ludzi do odwoływania się do metod terrorystycznych lub wspierania ich; odcinanie terrorystów od źródeł finansowania i materiałów; rozwój potencjału Państw umożliwiających zwalczanie terroryzmu oraz obrona praw człowieka. Państwa powinny podpisać wszechstronną konwencję w sprawie terroryzmu, opartą na jasnej i ogólnie przyjętej definicji. Powinny również opracować bezzwłocznie konwencję w sprawie zwalczania terroryzmu nuklearnego.

Broń nuklearna, chemiczna i biologiczna: Postęp zarówno w kwestii rozbrojenia jak i nierozpowszechniania broni jest niezbędny. Co się tyczy rozbrojenia, posiadające broń nuklearną państwa powinny dalej ograniczyć swoje arsenały niestrategicznej broni nuklearnej oraz dążyć do zawierania porozumień w kwestii kontroli zbrojeń obejmujących nie tylko zagadnienia dotyczące rozbrojenia, lecz również nieodwracalności tego procesu, potwierdzić zobowiązania gwarantujące niewykorzystywanie broni jądrowej przeciwko krajom nie posiadającym broni nuklearnej oraz podtrzymać moratorium na próby jądrowe. Odnośnie nierozpowszechniania broni, kompetencje weryfikacyjne Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej muszą zostać wzmocnione poprzez powszechne przyjęcie Modelowego Protokołu Dodatkowego, przy czym Państwa powinny opracować, podpisać i wdrożyć porozumienia o zakazie produkcji materiałów rozszczepialnych.

Ograniczenie powszechności i ryzyka wojny: W obecnej chwili w połowie krajów wychodzących z ostrych konfliktów, dochodzi do kolejnych w ciągu pięciu lat. Kraje członkowskie powinny stworzyć międzyrządową Komisję Budowania Pokoju, oraz Biuro Wspierania Pokoju w ramach Sekretariatu ONZ tak, by system Narodów Zjednoczonych mógł efektywniej stawić czoła wyzwaniu, jakim jest pomoc krajom w skutecznym przechodzeniu ze stanu wojny do pokoju. Kraje członkowskie powinny również podjąć kroki w kierunku wzmocnienia zbiorowych działań przy wykorzystaniu narzędzi mediacji, sankcji i misji pokojowych (w tym polityki zerowej tolerancji wobec seksualnego wykorzystywania nieletnich oraz osób z grup społecznie wrażliwych przez członków kontyngentów pokojowych, co jest zgodne z polityką prowadzoną przez Sekretarza Generalnego).

Użycie siły: Rada Bezpieczeństwa powinna przyjąć rezolucję wyznaczającą zasady, które mogą być stosowane przy podejmowaniu decyzji w sprawie użycia siły oraz wyrazić chęć kierowania się nimi podczas podejmowania decyzji o wyrażeniu zgody lub przyznaniu mandatu upoważniającego do użycia siły.

Inne priorytetowe działania o zasięgu światowym obejmują skuteczniejszą współpracę w walce ze zorganizowaną przestępczością, zapobieganiu nielegalnemu handlowi bronią lekką, oraz usunięcie min przeciwpiechotnych, nadal siejących śmierć i kalectwo wśród ludności cywilnej i hamujących rozwój w niemalże połowie państw świata.

Zobacz również:
Ośrodek Informacji ONZ w Warszawie, sierpień 2005
tel. (+4822) 825 57 84, e-mail:unic.pl@un.org