Strona główna UNIC

Polityka ONZ wobec terroryzmu

Powołana do życia w październiku 2001 r. grupa robocza ds. wypracowania przez NZ polityki wobec terroryzmu nakreśliła kierunki działań, w kwestii zapobiegania terroryzmowi. We wrześniu 2002 r., zostały przedstawione rekomendacje Sekretarzowi Generalnemu.

Rekomendacje ujęte w 3 grupach dotyczą działań mających na celu:

  1. Zniechęcanie grup do podejmowania działalności terrorystycznej (12 rekomendacji)
  2. Zakazanie osobom, obywatelom i grupom dostępu do środków mogących służyć do przeprowadzania aktów terroru (12 rekomendacji)
  3. Wspieranie wysiłków ukierunkowanych na jak najszerszą współpracę międzynarodową w walce z terroryzmem

Zniechęcanie grup do podejmowania działalności terrorystycznej

12 rekomendacji
  1. Narody Zjednoczone powinny zwrócić szczególną uwagę państw członkowskich na ratyfikację i wprowadzenie w życie 12 istniejących konwencji antyterrorystycznych, a w szczególności Konwencji o zwalczaniu finansowania terroryzmu z 1999 r.
  2. Biuro do spraw Prawnych (Office of Legal Affairs) oraz Zgromadzenie Ogólne, na życzenie państw członkowskich powinny przeprowadzać okresowe kontrole nad wprowadzaniem w życie w.w. Konwencji.
  3. W celu uzupełnienia obecnie podejmowanych działań antyterrorystycznych należy jak najszybciej wprowadzić w życie Konwencję Narodów Zjednoczonych o zwalczaniu globalnej przestępczości zorganizowanej oraz jej trzy protokoły.
  4. We wszelkich działaniach podejmowanych przez ONZ w ramach walki ze światowym terroryzmem należy położyć szczególny nacisk na ochronę praw człowieka. Istnienie niezależnego systemu sądownictwa jest kluczowym elementem służącym ochronie tych praw.
  5. Departament ONZ ds. Informacji Publicznej (Department of Public Information) w porozumieniu z Biurem Wysokiego Komisarza ds. Praw Człowieka (Office of the UN High Commissioner for Human Rights) powinien opublikować kluczowe materiały dotyczące ochrony praw człowieka w kontekście międzynarodowego terroryzmu. Pozwoli to zarówno krajom, jak i organizacjom zajmującym sie prawami człowieka na ich wykorzystanie.
  6. Wysoki Komisarz NZ ds. Praw Człowieka (UN High Commissioner for Human Rights) powinien odbywać konsultacje z międzynarodowymi, regionalnymi oraz pozarządowymi organizacjami zajmującymi się prawami człowieka w kwestii dotyczącej walki z globalnym terroryzmem.
  7. Organizacja Narodów Zjednoczonych, pod przewodnictwem Sekretarza Generalnego powinna dostarczyć jasny przekaz, iż:
    • Wykorzystanie ludności cywilnej do własnych partykularnych interesów jest naganne.
    • Siła zbrojna może zostać użyta tylko i wyłącznie w sytuacjach wynikających z zapisu w Karcie NZ.
    • Państwa muszą zapewnić swoim obywatelom prawo do swobodnego wyrażania opinii.
    • Bezpieczeństwo wewnętrzne nie może zostać osiągnięte kosztem praw człowieka.
  8. Departament ONZ ds. Informacji Publicznej (Department of Public Information) powinien opracować strategię dotarcia do społeczności lokalnej, które są podatne na ewentualną agitację ze strony organizacji terrorystycznych.
  9. Szczególny nacisk należy położyć na wzmocnienie roli Centrów Informacji ONZ w krajach arabskich.
  10. 10.Działania Organizacji Narodów Zjednoczonych w walce z terroryzmem powinny skupiać się na:
    • Informowaniu o pracach Komitetu Antyterrorystycznego (Counter Terrorism Comittee). Szczególny nacisk należy położyć na pokazanie pozytywnych przykładów pracy Komitetu.
    • Informowaniu o pracach agend ONZ w kontekście walki z terroryzmem. Szczególny nacisk należy położyć na wyeksponowanie inicjatyw edukacyjnych, ukierunkowanych na zwiększanie świadomości społecznej, tolerancji i szacunku dla godności ludzkiej.
    • Podkreślaniu roli prawa międzynarodowego w zwalczaniu terroryzmu.
  11. Należy stale podkreślać znaczenie walki z terroryzmem we wszelkich działaniach podejmowanych przez ONZ.
  12. Należy poprawiać przepływ informacji pomiędzy poszczególnymi agendami ONZ.

Zakazanie osobom, obywatelom i grupom dostępu do środków mogących służyć do przeprowadzania aktów terroru

12 rekomendacji
  1. Wszelkie informacje zebrane przez agendy ONZ, które mogą zostać wykorzystane w walce z terroryzmem powinny być udostępnione Komitetowi Antyterrorystycznemu (Counter Terrorism Committee). Należy rozważyć zwołanie posiedzenia Komitetu Antyterrorystycznego i odpowiednich organów Narodów Zjednoczonych, w celu poprawienia współpracy wewnątrz systemu NZ. Międzynarodowe sympozjum pt. "Wkład ONZ w zwalczanie międzynarodowego terroryzmu", które miało miejsce w Wiedniu w lipcu 2002 r. było pierwszym krokiem na drodze poprawy współpracy wewnątrz systemu Narodów Zjednoczonych.
  2. Aby pomóc państwom członkowskim w wypełnianiu postanowień rezolucji 1373, Centrum ds. Zapobiegania Przestępczości Międzynarodowej (Centre for International Crime Prevention) powinno stworzyć model prawny, który mógłby służyć jako wzór dla krajów członkowskich ONZ.
  3. Należy zachęcić państwa członkowskie ONZ do śledzenia postępów we wprowadzaniu w życie rezolucji 1373, pomoc państwom w uszczelnieniu granic, walce z handlem żywym towarem, narkotykami oraz przestępczością zorganizowaną.
  4. Niezwykle istotny jest dialog pomiędzy Wysokim Komisarzem NZ ds. Praw Człowieka (UN High Commissioner for Human Rights) a Komitetem Antyterrorystycznym (Counter Terrorism Committee) w celu zapewnienia przestrzegania praw człowieka we wszelkich działaniach legislacyjnych podejmowanych przez Komitet.
  5. Ważna jest także współpraca pomiędzy ONZ a instytucjami Bretton Woods, aby pomóc wprowadzić w życie rekomendacje Komitetu Antyterrorystycznego (Counter Terrorism Committee).
  6. Należy zwrócić uwagę na stworzenie mechanizmów, w ramach Departamentu Rozbrojeniowego (Department for Disarmament Affairs), dla oceny ryzyka wystąpienia aktów terroru. Pozwoliłoby to na lepszą koordynację pracy pomiędzy poszczególnymi agendami ONZ zaangażowanymi w walkę z terroryzmem tj. Międzynarodową Agencją Energii Atomowej, Radą Bezpieczeństwa NZ i Komitetem Antyterrorystycznym.
  7. Poprawa możliwości zwalczania zagrożeń związanych z użyciem broni masowej zagłady poprzez doposażenie Międzynarodowej Organizacji Atomistyki i Światowej Organizacji Zdrowia.
  8. Pomoc wyspecjalizowanych agend Narodów Zjednoczonych dla państw członkowskich w dziedzinie szkolenia służby cywilnej na wypadek użycia broni masowego rażenia.
  9. Odpowiednie departamenty ONZ powinny stworzyć kodeks norm etycznych dla naukowców zaangażowanych w prace nad bronią. Powstanie kodeksu miałoby na celu przeciwdziałać współpracy z organizacjami terrorystycznymi.
  10. Organizacja Narodów Zjednoczonych w swoich pracach w krajach znajdujących się w okresie po konfliktowym powinna dążyć do unikania sytuacji, w których anarchia i bezprawie staną się zarzewiem dla rozwoju grup terrorystycznych. Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP) i Departament Spraw Stosunków Politycznych wspólnie z Centrum ds. Zapobiegania Przestępczości Międzynarodowej, mogłyby stworzyć bazę danych zawierającą przykłady zakończonych sukcesem operacji przywracania pokoju prowadzonych przez NZ. Pozwoliłoby to na wykorzystanie tych informacji w przyszłości przez państwa członkowskie w walce z terroryzmem.
  11. Podczas przygotowywania misji pokojowych ONZ należy zwrócić szczególną uwagę, aby mandat operacji pozwalał na zwalczanie zagrożeń związanych z terroryzmem.
  12. Biuro ds. Środków Odurzających i Przestępczości (Office on Drugs and Crime) i Departament do Spraw Rozbrojenia (Department for Disarmament Affairs) powinny zwrócić uwagę na związki pomiędzy przestępczością zorganizowaną a terroryzmem.

Wspieranie wysiłków ukierunkowanych na jak najszerszą współpracę międzynarodową w walce z terroryzmem

5 rekomendacji
  1. Zagadnienia związane z terroryzmem powinny znaleźć się w planie obrad przewidzianego na 2003 r. spotkania wysokiego szczebla Sekretarza Generalnego z organizacjami regionalnymi.
  2. Powyższe spotkanie może pomóc w stworzeniu międzynarodowego planu działań, w których ONZ mogłaby:
    • Zachęcać do bliższej współpracy pomiędzy organizacjami regionalnymi.
    • Wezwać międzynarodowe instytucje finansowe do większego zaangażowania się w walkę z międzynarodowym terroryzmem.
    • Współpracować z lokalnymi organizacjami w celu wymiany doświadczeń dotyczących walki z terroryzmem.
  3. Departament do Spraw Stosunków Politycznych (Department of Political Affairs) powinien utrzymywać kontakt z organizacjami na szczeblu lokalnym jak i międzynarodowym w sprawach dotyczących terroryzmu.
  4. Należy dbać o współpracę i wymianę informacji pomiędzy ONZ a Interpolem.
  5. W celu precyzyjnego określenia podziału ról, Departament do Spraw Stosunków Politycznych powinien zajmować się wyłącznie zagadnieniami strategicznymi i politycznymi odnoszącymi się do walki z terroryzmem, podczas gdy Centrum ds. Zapobiegania Przestępczości Międzynarodowej powinno zająć się pomaganiem państwom członkowskim we wprowadzaniu w życie odpowiednich rezolucji i konwencji antyterrorystycznych. Biuro do Spraw Prawnych powinno zajmować się wyjaśnianiem wszelkich niejasności prawnych związanych z przestrzeganiem konwencji.

Dokument opracowany przez Ośrodek Informacji ONZ w Warszawie, na podstawie materiałów ONZ, kwiecień 2013 r.