Historia ONZ

Prekursor

Pierwsze organizacje międzynarodowe powstały, by ułatwić państwom współpracę w wybranych kwestiach. Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny (International Telecommunication Union) został utworzony w 1865 roku jako Międzynarodowy Związek Telegraficzny (International Telegraph Union), a w 1874 roku powstał Światowy Związek Pocztowy (Universal Postal Union). Obecnie obydwa związki mają status organizacji wyspecjalizowanych ONZ.

Pierwsza Międzynarodowa Konferencja Pokojowa odbyła się w 1899 roku w Hadze. Uczestnicy zajmowali się opracowaniem międzynarodowych instrumentów dotyczących pokojowego rozwiązywania sporów, zapobiegania wojnom oraz kodyfikacji prawa wojennego. Przyjęto pierwszą konwencję haską dotyczącą pokojowego rozstrzygania międzynarodowych sporów oraz powołano Stały Trybunał Arbitrażowy, który rozpoczął pracę w 1902 roku.

Prekursorem Organizacji Narodów Zjednoczonych była Liga Narodów, która powstała bezpośrednio po zakończeniu I Wojny Światowej (1914-1918). Początkowo do Ligi należały 42 państwa, z czasem liczba ta zwiększyła się do 57 państw członkowskich. Ligę Narodów powołano w przekonaniu, że światowa organizacja zrzeszająca narody może utrzymać pokój i zapobiec ponownej tragedii, jaką była I Wojna Światowa. Sądzono, że stworzenie skutecznej organizacji jest możliwe ponieważ istniały lepsze techniki komunikacyjne, a państwa posiadały większe doświadczenie we współpracy w organizacjach międzynarodowych . Państwa coraz większą uwagę przywiązywały do znaczenia współpracy i koordynacji działań dla osiągnięcia rozwoju ekonomicznego i społecznego.

Sesja Ligi Narodów. Genewa, 15.11.1920 r.

Liga Narodów wyznaczyła sobie dwa główne cele. Po pierwsze, dążyła do zachowania pokoju poprzez prowadzenie wspólnych działań. Spory miały być rozstrzygane przez Radę arbitrażową i pojednawczą. W razie konieczności, dozwolone byłoby stosowanie sankcji ekonomicznych i militarnych. Po drugie, Liga kładła nacisk na współpracę międzynarodową w zakresie spraw ekonomicznych i społecznych.

Prezydent USA Franklin D. Roosevelt oraz brytyjski premier Winston Churchill podczas spotkania w sprawie Karty Atlantyckiej, które odbyło się na pokładzie okrętu wojennego „HMS Prince of Wales”. Sierpień 1941 rok.

Niestety, nie wszystkie państwa wstąpiły do Ligi, na przykład Stany Zjednoczone nigdy nie zostały jej członkiem. Niektóre kraje w późniejszym okresie wycofały swoje członkowstwo. Liga nie miała władzy i sił zbrojnych, które mogłyby wyegzekwować podjęte decyzje. Nieskuteczność Ligi przyczyniła się do rozwoju wydarzeń i sporów, które doprowadziły do wybuchu II Wojny Światowej. Pomimo porażki, Liga rozbudziła marzenie o stworzeniu światowej organizacji. Tak powstała Organizacja Narodów Zjednoczonych.

Zobacz również

Drukuj